Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları

Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları (OYEA) temel dil becerilerinin (okuma, yazma, konuşma, dinleme) geliştirilmesi, dil bilgisi öğretimi ve yabancı/ikinci dil olarak Türkçenin öğretimi konularında üretilen bilgiyi yaymak, bu alanlarda bilimsel gelişmelerin önünü açmak ve yeniliği desteklemek amacıyla yayımlanan bilimsel bir dergidir. 

Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları (OYEA) okul öncesi dönemden ve yetişkinlik dönemine kadar eğitimin bütün kademelerinde yapılan dil eğitimi ile ilgili çalışmaları kapsamı içine almaktadır. OYEA sadece araştırma makalelerine (alan araştırmaları, deneysel çalışmalar vb.) değil, aynı zamanda güncel literatür taramaları ve teorik makaleler gibi her türlerden bilimsel yazıya yer vermektedir. Dil eğitiminin duyuşsal, bilişsel, pedagojik ve teknolojik boyutları ile ilgili araştırmalar dergide yayınlanmak üzere kabul görmektedir. Bu bağlamda; 

• Okuma eğitimi
• Yazma eğitimi
• Konuşma eğitimi
• Dinleme eğitimi
• Dil bilgisi öğretimi
• Yabancı/ikinci dil olarak Türkçenin öğretimi

      konu alanlarında yazılmış makaleler dergimizde yayımlanmak üzere gönderilebilir.

OYEA'da bilimsel gelişmelerin önünü açmak ve yeniliği desteklemek için dil eğitimiyle ilgili özgün ve farklı bakış açılarının sunulduğu çalışmaların, çok disiplinli araştırmaların, yeni araştırma yöntem ve modellerinin kullanıldığı nitelikli çalışmaların yayınlanması özellikle tercih edilmektedir.  

YAZARLARIMIZ İÇİN ÖNEMLİ NOTLAR

•Gönderilen yazılar aynı anda OYEA dışında başka bir dergiye daha gönderilmiş veya daha önce herhangi bir yerde yayınlanmış olmamalıdır. 
•Herhangi bir sempozyum ya da kongrede sunulan yazılarda sempozyum ya da kongrenin adı, yeri ve tarihi dipnotta özel imle (*) belirtilmelidir. 
•Aynı şekilde bir kurum ya da fon tarafından desteklenen çalışmalarda, desteği sağlayan kurumun adı ve proje numarası makale sonunda Kaynakça'dan hemen önce Destek ve Teşekkür başlığı açılarak verilmelidir.  
•Eğer çalışma bir tezden üretilmiş ise ilgili teze gönderme yapılmalı, göndermeler dipnotta özel imle (*) belirtilmelidir. 
•Yazarlar metinleri, APA tarafından yayınlanan "Publication Manual of the American Psychological Association, (5th Edition)’ adlı kitapta belirtilen yazım ilkelerine uygun olarak düzenlemelidir. 
•Türkçe makalelerde Türk Dil Kurumunun sözlük ve yazım kılavuzu dikkate alınmalı ve mümkün olabildiğince akıcı bir dil kullanılmalıdır. Alana özgü bir terimin Türkçe karşılığı kullanılırken ilgili terimin ilk geçtiği yerde yabancı dildeki karşılığı ayraç içinde verilebilir. 
•Derginin dili Türkçe ve İngilizcedir. Ana metin Türkçe olarak yazılmışsa İngilizce uzun özet (uzun özet hakkında detaylı bilgi için lütfen aşağıdaki açıklamaları inceleyiniz) verilmelidir. Ana metnin Türkçe olduğu makalelerde uzun özet makalenin yayına kabul edilmesinden sonra talep edilecektir.

• OYEA dergisine değerlendirilmek amacıyla gönderilen makalelerin web üzerinden çeşitli intihal programları aracılığıyla (Ithenticate, Turnitin vb.) alınmış intihal raporlarının makale ile birlikte sisteme yüklenmesi zorunludur. Makalelerin benzerlik oranı %20’yi geçmemelidir. Editör, hakem ve yazarların uluslararası etik kurallara uyma zorunlulukları bulunmaktadır. Makalelerin benzerlik oranları ile ilgili son değerlendirme hakem/hakemler ve editör tarafından yapılacaktır. İntihal raporu olmayan makaleler değerlendirmeye alınmayacaktır.

• OYEA Dergisinde yayınlanacak yazılarla ilgili etik kurallar ULAKBİM TR Dizin ilkeleri doğrultusunda yeniden belirlenmiştir. Bu kurallar doğrultusunda aşağıdaki açıklamalar dikkate alınmalıdır:
  - 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren yapılan araştırmalar için ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
  - Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılan tüm araştırmalar için de etik kurul onayı alınmalıdır. Araştırmacı tarafından geliştirilmemiş ölçek, anket vb. ölçme araçları ile telif hakkı bulunan görsel kaynakların kullanımı için izin alınmış olması gerekmektedir.
  - 2020 yılı öncesinde araştırma verileri toplanmış ve kullanmış araştırmalar (yüksek lisans ve doktora çalışmaları dâhil) için etik kurul raporu talep edilmemektedir.
  - Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
  - Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi gereklidir.         
  -Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.
•Yayımlanması için dergiye gönderilen yazıların, kabul edildikten sonraki yayın hakkı, yayınlandıktan sonraki her türlü telif hakkı OYEA'ya aittir. 
•Yayınlanan yazıların her türlü sorumluluğu yazarlara aittir.

MAKALE YAZIM KURALLARI

A) Şekil Özellikleri
1.Makale yazımında kâğıt boyutu olarak A4 seçilmeli, bütün kenarlarda 2,5 cm boşluk bırakılmalıdır. 
2.Makalenin tamamı Times New Roman fontu kullanılarak, 1,5 satır aralığıyla ve 12 puntoyla, iki yana yaslı olarak yazılmalıdır. Eğer ihtiyaç duyulursa tablolardaki metinlerin yazı büyüklükleri 8 puntoya, satır aralığı 1'e kadar düşürülebilir. 
3.Makalenin başlığı koyu harflerle ve sayfaya ortalanarak yazılmalı, bölüm başlıkları (Özet, Giriş, Yöntem vb.) kelimelerin ilk harfleri büyük diğer harfleri küçük olacak şekilde, koyu harflerle ve ortalanarak yazılmalıdır. Makalede kullanılacak diğer bütün alt başlıklar koyu harflerle, kelimelerin ilk harfleri büyük olacak şekilde ve sola dayalı olarak yazılmalıdır.
4.Makalede kullanılacak bütün bölüm başlıkları ve alt başlıklardan önce bir satır boşluk bırakılmalıdır.

B) İçerik Özellikleri

Türkçe Başlık Sayfası

1.Sayfanın en üstünde makalenin Türkçe başlığı koyu ve büyük harflerle sayfaya ortalanarak yazılmalıdır. Başlıktan sonra bir satır boşluk bırakılıp yazar bilgileri verilmelidir.
2.Yazar bilgileri, makale yazarının adını ve soyadını, çalıştığı kurumun adını, elektronik posta adresini ve uluslararası geçerliliği olan ORCID numarasını içermelidir. Bu bilgiler yan yana koyu harflerle ve sola dayalı olarak yazılmalıdır. Eğer birden fazla yazar varsa her bir yazara ait bilgiler sırasıyla alt alta verilmelidir.
3.Yazar bilgilerinden sonra bir satır boşluk bırakılarak özet verilmelidir. Makalenin özeti 150-250 kelime arasında olmalıdır. Kuramsal makaleler dışındaki diğer araştırmaların özetlerinde araştırmanın problemi ve yöntemi (araştırma modeli, evren örneklem/çalışma grubu, veri toplama araçları ve verilerin analizi) hakkında bilgi verilmeli, önemli bulgulara ve sonuçlara kısaca değinilmelidir. Kuramsal çalışmalarda makalenin içeriğini en uygun şekilde yansıtacak biçimde özet düzenlenmelidir. 
4.Özet bölümünden sonra makalenin içeriği ile ilgili en az 3 en fazla 5 anahtar kelime verilmelidir. Anahtar kelimeler sola dayalı olarak yazılmalıdır.
5.Ana metin bir sonraki sayfadan başlamalıdır.

NOT: Makalenin dili İngilizce ise başlık sayfasında makalenin İngilizce başlığı, yazar bilgileri, abstract ve key words bulunmalı, ana metin ikinci sayfada başlamalıdır.

Türkçe Ana Metin

Ana metin organize edilirken çalışmanın türüne göre aşağıdaki başlıklar kullanılmalıdır:

Deneysel çalışmalarda:
• Giriş
• Yöntem

   ◦ Araştırmanın Modeli
   ◦ Çalışma Grubu
   ◦ Veri Toplama Araçları
   ◦ Verilerin Analizi
   ◦ Deneysel İşlem
   ◦ Etik Beyan

• Bulgular
• Sonuç ve Tartışma
• Kaynakça

Diğer nicel ve nitel çalışmalarda:
• Giriş
• Yöntem

    ◦ Araştırmanın Modeli
    ◦ Evren ve Örneklem/Çalışma Grubu
    ◦ Veri Toplama Araçları
    ◦ Verilerin Toplanması
    ◦ Verilerin Analizi
    ◦ Etik Beyan   

• Bulgular
• Sonuç ve Tartışma
• Kaynakça

Literatür taraması ve kuramsal makalelerde:

Bu tür çalışmalarda yazarlar başlıklandırmada özgürdür. Yazarlar makalelerini anlaşılır bir şekilde organize etmek için gerek gördükleri başlıkları kullanabilirler.

İngilizce Başlık Sayfası

1.Makalenin İngilizce başlık sayfasında Türkçe başlık sayfasının hazırlanması sırasında dikkate alınan kurallara aynen uyularak sırasıyla makalenin İngilizce başlığı, yazar bilgileri, abstract ve key words verilmeli, İngilizce uzun özet bir sonraki sayfada başlamalıdır.

İngilizce Uzun Özet

1.İngilizce uzun özet en az 1000 kelime uzunluğunda olmalıdır.
2.Uzun özette makale içinde bulunan bütün başlıklar ana metindeki şekil özelliklerine uygun olarak aynen yer almalı, ana metinde yer alan alıntılara mümkün olduğunca uzun özette de yer verilmelidir. 
3.İngilizce uzun özette tablo ve şekillere yer verilmemelidir.

C) Tablo ve Şekiller

1.Tablo ve şekillerin sayfadaki gösterimi yazı alanının dışına taşmamalıdır. Gerekli görüldüğünde büyük tablolar sayfaya yatay olarak yerleştirilbilir.
2.Tablo ve şekiller ile ilgili notlar tablonun hemen altına italik harflerle ve sola dayalı olarak verilmelidir. 
3.Metin içinde kullanılacak bütün şekil (şekiller eğer resim formatında verilecekse) ve fotoğraflar .JPEG formatında olmalıdır.
4.Tablo ve şekillerin başlıkları sola dayalı olarak ve italik harflerle yazılmalıdır. Tablo ve şekil isimleri yazılırken tablonun veya şeklin makale içindeki sırasına göre numaralandırma yapılmalıdır. "Tablo" veya "Şekil" ifadesi ile numarası kalın harflerle yazılmalı, numaradan sonra nokta konmalı, tablo ya da şeklin ismindeki kelimelerin ilk harfleri (edat ve bağlaçlar hariç) büyük yazılmalıdır. Ayrıca tablo veya şeklin ismi kalın harflerle değil normal yazımla verilmelidir.

5. Hem tablolarda hem de metin içinde istatistiksel bilgiler sunulurken ondalıklı ifadelerde virgül değil nokta kullanılmalı (5.35 gibi), ondalık kısmında sadece iki basamak olmalı (3.478 değil 3.47 gibi) ve noktadan önceki tam sayı kısmında sıfır var ise yazılmamalıdır (0.05 değil .05 gibi)

D) Kaynak Gösterimi ve Kaynakça

Metin içinde kaynaklara atıfta bulunmada ve kaynakçanın düzenlenmesinde Publication Manual of the American Psychological Association, (5th Edition) esas alınacaktır. Aşağıdaki örneklerin yazarlarımıza rehberlik edeceği düşünülmektedir.

Metin İçinde Atıf Yapma

1. Tek yazarlı yayınlar:

 *  Metin içinde kaynaklara atıf yapılırken, eğer atıf yapılan kaynaktan bir bölüm aynen aktarılmıyor ise yazarların soyadı ve eserin basım yılı kullanılır.

Örnek 1:

Yapılan araştırmalarda okuduğunu anlama düzeyi ile okuma becerisine yönelik algılar arasında yüksek düzeyde ilişki olduğunu belirlenmiştir (Yiğit, 2005). 

 Örnek 2:

Yiğit (2005) araştırmasında okuduğunu anlama düzeyi ile okuma becerisine yönelik algılar arasında yüksek düzeyde ilişki olduğunu belirlemiştir.

*  Atıf yapılan eserdeki bir bölüm aynen aktarılıyorsa alınan metin tırnak işareti (“ ”) içerisinde verilmelidir. Bu tür atıflarda yazar(lar)ın soyad(lar)ı, atıf yapılan eserin yayın yılı ve sayfa numarası kullanılmalıdır. Alınan metnin sayfa numarası, eserin basım yılından sonra iki nokta (:) koyularak verilmelidir.

Örnek 1:

Ergin’e (1998: 95) göre kelime,“Manası veya gramer vazifesi bulunan ve tek başına kullanılan ses veya sesler topluluğudur.”

 Örnek 2:

Ergin (1998: 95) kelimeyi “Manası veya gramer vazifesi bulunan ve tek başına kullanılan ses veya sesler topluluğudur.” şeklinde tanımlamıştır.

 Örnek 3:

“Okumanın temelinde yatan gerçek, değişik düşünceleri öğrenmektir.” (Bamberger, 1990: 1).

2. İki yazarlı yayınlar:

Eğer atıf yapılan kaynak iki yazarlı ise yazarların soyadları ve eserin yayın yılı bilgileri kullanılır. Makale dili Türkçe olan yazılarda yazarların soyadlarının arasına "ve" bağlacı, makale dili İngilizce olan yazılarda Yazarların soyadlarının arasına "&" işareti konur.

Örnekler:

Ateş ve Tunç (2010)…   /   Ateş ve Tunç'a (2010) göre…   /    …(Ateş ve Tunç, 2010).

3. Üç ilâ beş yazarlı yayınlar:

*  Makale içinde kaynağa ilk kez atıf yapılırken bütün yazarların soyadları aralarına virgül konarak sırasıyla verilir. Son iki yazarın soyadlarının arasına makale dili Türkçe olan yazılarda "ve" bağlacı, İngilizce olan yazılarda "&" işareti konur.

Örnekler:

Temiz, Kaya, Kuleli ve Deniz (2005)…   /   …(Temiz, Kaya, Kuleli ve Deniz, 2005).  

*  Aynı yayına ikinci kez atıf yapmak gerektiğinde sadece ilk yazarın soyadı yazılır; diğer yazarların soyadlarının yerine makale dili Türkçe olan yazılarda  “ve diğerleri” ifadesi,  İngilizce olan yazılarda “et al.” ifadesi kullanılır.

Örnekler:

Temiz ve diğerleri (2005)…   /   …(Temiz ve diğerleri, 2005).

Temiz et al. (2005)…   / … (Temiz, et al., 2005)

*  Bazen kısaltma yapıldığında birbiri ile karıştırılma ihtimali olan yayınlara atıf yapılması gerekebilir. Mesela, (Akyol, Ateş, Yıldırım ve Çetinkaya, 2009) şeklindeki bir atıf ile (Akyol, Kıraç, Ateş ve İlker, 2009) şeklindeki bir atıf kısaltıldığında her ikisi de (Akyol ve diğerleri 2009) şeklinde görülür. Bu gibi durumlarda atıfta karışmayı önleyecek kadar ikinci (ve/veya üçüncü, dördüncü…) yazarın soyadı da yazıldıktan sonra Türkçe metinlerde " ve diğerleri" ifadesi, İngilizce metinlerde "et al." ifadesi kullanılır.

Örnekler:

…(Akyol, Ateş, Yıldırım ve Çetinkaya, 2009)   /   …(Akyol, Kıraç, Ateş ve İlker, 2009)

…(Akyol, Ateş ve diğerleri, 2009)   /   …(Akyol, Kıraç ve diğerleri, 2009)

4. Altı ve daha fazla yazarlı yayınlar:

*  Türkçe metinlerde metin içinde sadece ilk yazarın soyadı "ve diğerleri" ifadesi, İngilizce metinlerde sadece ilk yazarın soyadı ve "et al." ifadesi kullanılır. Kaynakçada bütün yazarların adları verilir.

Örnekler:

 …(Johnson ve diğerleri, 2008).   /   …(Johnson et al., 2008).

*  Eğer kısaltma kullanılması durumunda yayınların karıştırılma ihtimali ortaya çıkarsa, bu durumda bir önceki maddede belirtildiği gibi kısaltma ifadesinden önce karışmayı önleyecek kadar yazarın soyadı yazılır ve sonrasında kısaltma ifadesi eklenir.

5. Bir kurumun yazar olduğu yayınlar:

Atıf yapılan eserin yazarı olarak bir kurum görünüyorsa metin içindeki ilk atıfta kurumun açık adı, var ise yanında kısaltması ve yayının tarihi verilir.  Daha sonra aynı kaynağa yapılan atıflarda kurum adının kısaltması ve yayının tarihi verilir

Örnekler:

…(Türk Dil Kurumu [TDK], 2001).   /   …(TDK, 2001).  

6. Aynı yazarın aynı tarihli yayınları:

Aynı yazarın aynı tarihli birden fazla yayına atıf yapılmak istendiğinde yayın tarihine bir harf eklenerek yayınlar arasındaki ayrım sağlanır. Kaynakçada yayınların tam künyeleri yazılırken de tarihler aynı şekilde harfli biçimi ile gösterilir.

Örnekler:

 …(Ulusoy, 2009a).   /   …(Ulusoy, 2009b).

7. Soyadları aynı olan yazarların yayınları:

Soyadları aynı olan yazarların yayınlarına metin içinde atıf yapılacaksa yazarları birbirinden ayırmak için atıfta adlarının baş harfleri de kullanılır

Örnekler:

…(O. Özdemir, 2011).   /   …(Y. Özdemir, 2010).

…(M. Özbay ve Uyar, 2010).   /   …(H. Özbay ve Doğan, 1999).

8. Aynı ayraç içinde birden fazla yayına atıf yapma

*  Aynı ayraç içinde aynı yazar(lar)ın birden fazla yayınına atıf yapılacaksa yazar(lar)ın soyadı bilgilerinden sonra virgül konur ve yayınların yılları sırasıyla aralarına virgül konarak sıralanır.

Örnekler:

Coşkun (1999, 2004)…   /   …(Coşkun, 1999, 2004).

Balcı ve Büyükikiz (2010, 2012)…   /   …(Balcı ve Büyükikiz, 2010, 2012). 

*  Aynı ayraç içinde birden fazla farklı yazarın yayınına atıf yapılacaksa bu yayınlar arasına noktalı virgül konur. Kaynakların sırası alfabetik olmalı yani kaynakçadaki sıraya uygun olarak verilmelidir.

Örnekler:

Işık (2012) ve Kaplan (2000)…   / …(Işık, 2012; Kaplan, 2000).

Ensar (2009), Keskin ve diğerleri (2005) ve Zorbaz ve Aydın (2008)…   /  

…(Ensar, 2009; Keskin ve diğerleri, 2005; Zorbaz ve Aydın, 2008).

9. İkincil Kaynaktan Alıntı

İkincil kaynak esas alınarak başka bir orijinal kaynağa atıf yapılırken metin içinde orijinal kaynağın yazarının ismi zikredilir ve parantez içinde ikincil kaynak makale dili Türkçe olan yazılarda "aktaran" şeklinde, İngilizce çalışmalarda "as cited in"  şeklinde verilir. Kaynakçada yalnızca ikincil kaynak verilir.

Örnekler:

Johnsen'in çalışmasında (aktaran Yıldırım, 2008)…

In Johnsen's study (as cited in Yıldırım, 2008)…

Kaynakçanın Yazımı

1. Tek yazarlı kitap

Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel.

2. İki yazarlı kitap

Harvey, S. & Goudvis, A. (2007). Strategies that work: Teaching comprehension for understanding and engagement. Portland: Stanhouse Publishers.

3. Üç ilâ Beş Yazarlı Kitap

Gürel, Z., Temizyürek, F. ve Şahbaz N. K. (2007). Çocuk edebiyatı. Ankara: Öncü Kitap.

4. Çeviri Kitap

Bloom, B. J. (1998). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. (Çev.: Durmuş Ali Özçelik). İstanbul: MEB Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi/Original work published: 1976)

5. Editörlü Kitap

Özbay, M. (Ed.). (2011). Yazma eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.

Kırkkılıç, A. ve Akyol, H. (Ed.). (2007). İlköğretimde Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.

Chambres, P., Izaute, M.  & Marescaux, P. J. (Eds.). (2002). Metacognition: Process, function, and use. Massachusetts: Kluwer Academic Publishers

6. Editörlü Kitapta Bölüm

Coşkun, E. (2007). Yazma eğitimi. A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Ed.) içinde, İlköğretimde Türkçe öğretimi (ss. 49-91). Ankara: Pegem Akademi.

Koriat, A. & Shitzer-Reichert, R. (2002). Metacognitive judgments and their accuracy. In P. Chambres, M. Izaute  & P. J. Marescaux (Eds.), Metacognition: Process, function, and use (pp. 1-18). Massachusetts: Kluwer Academic Publishers.

7. Süreli Yayında Makale (Basılı)

Wigfield, A. & Guthrie J. (1997). Relations of children's motivation for reading to the amount and breadth of their reading. Journal of Educational Psychology, 89, 420-432.

Melanlıoğlu, D. (2012). Türkçe öğretiminde ayrıştırıcı dinlemeyi geliştirmeye yönelik bir etkinlik önerisi. Millî Eğitim, 14, 56-68.

8. Süreli Yayında Makale (Elektronik / DOI Numaralı)

Balcı, A., Uyar, Y. ve Büyükikiz, K. K. (2012). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları, kütüphane kullanma sıklıkları ve okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Turkish Studies, 7, 965-985. doi: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3795   

9. Süreli Yayında Makale (Elektronik / DOI Numarasız)

Özbay, M. ve Uyar, Y. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri için okumaya yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. e-Journal of New World Sciences Academy,4, 632-651. Erişim/Retrieved from:  www.newwsa.com/makale_detay.asp?d=2&makale_detay_id=894#

10. Basılı Bildiri

Tosunoğlu, M. ve Melanlıoğlu, D. (2006). Türkçe Müfredat Programlarının Değerlendirilmesi. H. Akyol (Ed.) içinde, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı Cilt 1, (ss. 86-99). Ankara: Kök Yayıncılık.

11. Yayımlanmamış Tezler

Uçgun, D. (2006). Cumhuriyet döneminde Türkçe öğretmenlerinin yetiştirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Daha detalı bilgi için…

Türkçe

* APA. (2009). Amerikan Psikoloji Derneği yayım kılavuzu. (Çeviren: C. Pamay ve Z. G. Üstün). İstanbul: Kaknüs Yayınları. (Orijinal eserin basım tarihi 2001).

Online yardım (İngilizce):

owl.english.purdue.edu/owl/resource/560/01/

ETİK İLKELER
Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisinin bütün yayın süreçlerinde yayıncı, editör/editörler, yazar ve hakemler tarafından etik kurallara uyulması zorunludur. Bilimsel bilginin orijinal niteliği kadar etik süreçler doğrultusunda üretilmiş ve yayınlanmış olması da aynı derecede öneme sahiptir. Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmalarına yayınlanmak üzere makale taslaklarını gönderen bütün yazarların, hakemlik sürecine katkıda bulunan hakemlerin ve editör grubunun belirlenen etik ilkelere uygun davranmayı taahhüt etmeleri beklenmektedir.
Dergi yayın politikasının belirlenmesine ilişkin ilan edilen etik kurallar COPE (Committee on Publication Ethics) ve APA Yayım İlkeleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. Aşağıda editörler, yazarlar ve hakemler için belirlenen sorumluluklara uyulması beklenmektedir.

Editör Sorumlulukları
Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisinde görev alan editörlerin genel anlamda yayın süreci, yazar ve hakemlerle ilişkiler, okuyucu talepleri, yayın kurulu ve yayıncı ile ilişkileri kapsayan sorumlulukları bulunmaktadır. Editörlerin etik anlamda yükümlülükleri aşağıdaki şekildedir:
• Editörler öncelikle dergiye yayınlanması için sunulan bilimsel çalışmaların yayın kararının verilmesinden sorumludurlar.
• Derginin bilimsel gelişime katkı sağlayan bir içerikte yayınlanması, yazar ve okuyucuların dergi yayın politikasına ilişkin sorularının cevaplanması ve akademik bakış açısının korunmasından editörler sorumludur.
• Editörler fikri mülkiyet hakkı gerektiren içerik konusunda hassas davranmalıdır.
• Editörler çalışmalarda denekler/katılımcılar için gerekli etik kurul ve kurum izinlerinin alınmış olmasını kontrol etmekle yükümlüdürler. Bu izinlerin alınmaması durumunda çalışmayı reddetmekle sorumludurlar.
• Makalelerin intihal denetimi titizlikle yürütülmelidir.
• Makale başvuruları yazarların cinsiyet, etnik köken, politik görüş, uyruk vb. ögeler dikkate alınmadan değerlendirmeye alınır.
• Makale başvurularına ilişkin ön inceleme sürecinde bilimsel içerik, anlatım ve üslubun anlaşılırlığı, derginin yayın politikasına ve yazım ilkelerine uygunluk gibi ölçütlere dikkat edilerek karar verilir.
• Ön inceleme sonrasında hakemlere yönlendirilen makalelerin değerlendirilmesinde “kör hakemlik” sürecine titizlikle uyulmalı, hakemlerin kimlik bilgileri gizli tutulmalıdır. Hakem sürecinde tarafsız bir değerlendirme sürecinin izlenmesini sağlamalıdır.
• Makale değerlendirme süreci için seçilen hakemlerin uzmanlık ve çalışma alanlarına dikkat edilmelidir. Süreç boyunca hakemlerin ihtiyaç duydukları bilgi ve açıklamaları sağlama konusunda editör yükümlülükleri yerine getirilmelidir.
• Hakem değerlendirme sürecinde yayın içeriği ile ilgili çok ciddi bir problem olmadığı sürece hakem görüşlerine müdahale edilmemelidir.
• Yazar/yazarlar ile hakemler arasında çıkar çatışması olup olmadığına dikkat edilmelidir.
• Bilimsel olmayan ve etik dışı hakem değerlendirmeleri dikkate alınmamalıdır.
• Makalelerin yayın sürecinin tamamında (başvuru, hakem değerlendirmesi, düzeltme, kabul/ret kararı) verilen karar ve değerlendirmeler yalnızca ilgili kişilerle paylaşılır. Kişisel bilgi niteliğindeki unsurlar başka kişi ve kurumlarla paylaşılmaz.
• Hakem değerlendirme sürecine ilişkin yazarlara bilgi verilmesi editörlerin sorumluluğundadır.
• Editörler okuyucu, yazar ve hakemlere karşı olan sorumluluklarının yanında diğer editörler ve yayın kurulu üyelerini de dergi yayın politikası ve işleyiş hakkında bilgilendirmekle yükümlüdür.
• Editörler yayıncıya karşı akademik ve bilimsel bağımsızlığı sağlamakla yükümlüdürler.


Hakem Sorumlulukları
• Hakemler değerlendirme sürecinin tamamında tarafsızlık ve gizlilik ilkelerine dikkat etmelidirler.
• Hakemler yazar ile doğrudan iletişime geçemezler. Değerlendirme formları ve metin üzerinde gösterilen hakem eleştirileri editörler tarafından yazara iletilir. Bütün değerlendirme süreci kör hakemlik ilkeleri doğrultusunda dergi sistemi üzerinden yürütülür.
• Hakemler makale içeriği ile uzmanlık alanlarının uyuşmadığını düşündüklerinde; çıkar çatışması ihtimalinde; belirlenen süre içinde değerlendirme yapamayacakları durumlarda editörle iletişime geçerek hakemlik görevinden çekilmelidirler.
• Makaleler dergi yazım kurallarına uygunluk, etik ihlal, intihal şüphesi açısından incelenmeli; değerlendirmeler yazar odaklı değil metin odaklı yapılmalıdır. Makale ile ilgili eleştiriler gerekçeleriyle belirtilmeli, literatür eksikliğine ilişkin tespit ve eleştiriler ilgili kaynak önerileriyle desteklenmelidir.
• Hakem değerlendirme ve eleştirilerinde nezaket dışı bir üslup kullanılmamalı, yapıcı eleştirilerle metnin olgunlaşması için çaba gösterilmelidir.
• Değerlendirilen makalelerin içeriklerine ait veriler ancak makale yayınlandıktan sonra hakemler tarafından kullanılabilir. Yayın kararı verilmeyen ya da reddedilen bir yazının içeriğine ait veri, bilgi ya da değerlendirmeleri kullanamazlar.


Yazar Sorumlulukları
• Yazarlar Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisinde yayınlanmak üzere hazırladıkları ve başvuruda bulundukları metinlerinin özgün olduğunu beyan etmiş kabul edilirler.
• Yazarlardan dergi sistemine yükledikleri makalelerini dergi yazım kuralları doğrultusunda düzenlemeleri, kaynak gösterimi, alıntı ve intihal konularında hassasiyet göstermeleri beklenmektedir.
• Her türden intihal etik dışıdır ve kabul edilemez.
• Yayınlanması için gönderilen makalelerde çıkar çatışması oluşturabilecek durumlar önceden editörlere bildirilmelidir.
• Çalışmalarda denekler/katılımcılar için gerekli etik kurul ve kurum izinlerinin alınmış olması ve yazar tarafından ilgili belgelerin sunulması gerekmektedir.
• Birden çok yazarlı makalelerde yazar isim sırası ve katkı oranı gibi bildirimler sorumlu yazar tarafından düzenlenmeli ve gerektiğinde açıkça belirtilmelidir. Çalışmanın hazırlanmasında katkısı olmayan isimler yazar olarak belirtilmemeli, hakem sürecinde ve sonrasında yeni yazar ismi eklemesinde bulunulmamalıdır.
• Hakem değerlendirme sürecinde hakemlerin çalışma verilerini talep etme ve inceleme hakları bulunduğundan bu veriler gönderilmeye hazır şekilde bekletilmeli ve muhafaza edilmelidir.
• Değerlendirme süreci devam eden, yayına hazırlanan makalelerin yazar tarafından geri çekilmesi süreci zamanlamaya dikkat edilerek ve editörler bilgilendirilerek yapılmalıdır.
• Yazarlar hakemlerle doğrudan iletişime geçmemeli, bütün süreç dergi yönetim sisteminde editör üzerinden yürütülmelidir.
• Araştırma sürecinde maddi destek alınan kişi ve kurumlar makalede açıkça belirtilmelidir. Bu konuda yükümlülük yazar/yazarlara aittir.
• Kullanılan veri ve malzemeye ilişkin telif hakkı doğurabilecek konularda gerekli izinlerin alınmış ve belgelenmiş olması gerekir.
• Okuma ve Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisinde yayınlanan makaleler izin alınmış örnekler dışında başka bir dergide yazar tarafından yayınlanamaz. Ayrıca başka bir dergide yayınlanmış makalelerin Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları dergisine gönderilmemesi gerekir. Bu konuda sorumluluk yazara aittir.
• Yayınlanan bir yazıdaki belirgin hatalar fark edildiği anda editöre bildirilmelidir. Gerekli rapor ve açıklamaların dergi yönetimine iletilmesi gerekmektedir.

YAYIN POLİTİKASI

Yayın Sıklığı
Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları (OYEA) birincisi haziran ayında, ikincisi aralık ayında olmak üzere yılda iki sayı olarak yayınlanır. Bu iki sayı bir cilt olarak arşivlenir.

Makale Değerlendirme Süresi ve Süreci
Yayımlanmak üzere OYEA'ya gönderilen yazılar ortalama 7 gün içinde ön incelemeye alınır. Ön incelemeden geçen yazılar için 7 gün içinde yazıyı değerlendirebilecek hakemler belirlenir. Hakemlere, hakemlik davetini kabul etmek için 15, daveti kabul ettikten sonra yayını değerlendirmek için 15 gün olmak için ortalama 30 gün süre verilir. Değerlendirmede gecikme olması hâlinde hakemlere 7 günlük ek süre verilir. Davet gönderilen hakemlerin daveti kabul etmemesi hâlinde yeni hakemlere davet gönderilir ve aynı süreler yeni hakemler için de geçerli olur. Hakemlerden değerlendirme sonuçları geldikten sonra yayın kurulu tarafından yazarlardan dergi yayın tarihi de dikkate alınarak belirlenen süre içinde düzeltilmiş metinlerini yüklemeleri istenir.

Dergiye gönderilen makaleler için süreç aşağıdaki gibi işler:

1. Makalenin içerik olarak derginin kapsamına girip girmediği, derginin yazım ilkelerine uygunluğu ve benzerlik oranı itibari ile belirlenen sınırın altında olma durumu incelenir. Yapılan incelemede uygun olduğu düşünülen çalışmalar değerlendirmeye alınır.

2. Değerlendirmeye alınan bütün çalışmalar alanında uzman en az iki hakeme gönderilir. Makalenin yayımlanması veya yayımlanmaması konusunda hakemler aynı doğrultuda görüş bildirirse hakem görüşleri esas alınarak karar verilir.

3. Hakemlerin farklı görüş bildirmesi durumunda ise çalışma üçüncü bir hakeme gönderilir. Son değerlendirmede üç hakemin görüşleri bir arada değerlendirilerek çoğunluğa göre çalışma hakkında karar verilir.

4. Makaleyi değerlendiren hakemler düzeltme isterse yazarlar metni düzeltirken hakemlerin görüş ve eleştirilerini dikkate alırlar. Ancak eleştiri ve önerilerde katılmadığı noktalar var ise bunları ayrı bir belgeye yazarak editörlere iletir. Bu gibi hallerde düzeltme durumuna ilişkin nihai karar yayın kurulu tarafında verilir.

5. Düzeltilmiş metin, talep edilmesi durumunda hakemlerce yeniden incelenebilir.

6. Makalenin yayımlanması kararı çıktıktan sonra yazarlardan İngilizce Uzun Özeti yüklemeleri talep edilir.

7. Makalenin dizgisi sırasında gerek duyulması durumunda editörler yazarlara bilgi vermeden makalenin içeriğini etkilemeyen küçük değişikilikler yapabilir.

Çift Taraflı Kör Hakemlik
OYEA'da kör hakemlik uygulanır; yazarlar hakemlerin, hakemler yazarların kimliği hakkında bilgi sahibi olmaz.

Açık Erişim
OYEA, kapsamına giren alanlarda bilimsel birikime en yüksek düzeyde katkı sağlayabilmek ve bilgi paylaşımını kolaylaştırmak için Açık Erişim anlayışının benimsendiği bir dergidir. Bu doğrultuda hakem ve editörler tarafından yayımlanması uygun görülen makaleler kabul tarihini takip eden sayılarda Açık Erişimle yayımlanır.

Yayın Ücreti
OYEA kâr amacı gütmeyen bilimsel bir dergidir ve yazarlarından herhangi bir ücret talep edilmemektedir.

OYEA kâr amacı gütmeyen bilimsel bir dergidir ve yazarlarından herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Hakem ve editörlerce yayımlanması uygun görülen makaleler kabul tarihini takip eden sayılarda açık erişimle yayımlanmaktadır.